Frank in stukjes
verhalen uit het theater
Kiezen tussen film en theater 1
Drie redenen waarom ik het moeilijk vind om te kiezen tussen film en theater:
1. Dromen en ongeduld
In de zomer van 2019 reisden we terug van een wifi-loze
vakantie ergens op een berg. Drie weken hadden we in een tijdsvacuüm geleefd. Geen appjes, geen internet, geen wereldnieuws. Die avond zetten we onze tent voor de laatste tussenstop op in de
Ardennen. Er is Vlaamse friet, regen natuurlijk én wifi. Mijn mailbox stroomt vol bij een La Chouffe. Eén mail springt eruit: de Europese Commissie laat weten dat de subsidieaanvraag voor het
restaureren van de oudste films uit de collectie van Eye Filmmuseum (1897 – 1902) is toegekend.
Een lang gekoesterde droom gaat in vervulling: ik mag een film maken! Ik heb de Europese Commissie een compilatiefilm beloofd, die vanaf de zomer van 2020 over de wereld gaat rondreizen. Op 31
augustus 2020, iets meer dan een jaar na de toekenning van de subsidie, gaat mijn film The Brilliant Biograph in première in Eye Filmmuseum. De film is
inmiddels online en in theaters door duizenden mensen gezien.
De film werkt als een tijdmachine. De wereld van 120 jaar geleden komt voor je ogen tot leven. Je voelt de opwinding die de mensen destijds hebben ervaren bij het zien van de eerste
bewegende beelden. Hoe ze verbaasd in de camera kijken. Je ziet hoe grote Europese steden als Amsterdam, Berlijn en Parijs eruit zagen. Je vergaapt je aan de beelden van de camera die op een
trein staat en door het landschap zoeft. Je droomt je voor even in een wifi-loos tijdsvacuüm.
Film is als geen ander medium in staat je mee te voeren naar streken waar je nooit bent
geweest of tijden waarin je niet hebt geleefd. Hollywood wordt niet voor niets de Droomfabriek genoemd. Even wegdromen van de dagelijkse sleur. Als toeschouwer.
Maar als maker moet je veel geduld hebben, eer je je droom aan het publiek mag voorschotelen.
In Nederland doet een gemiddelde filmmaker vijf jaar over het realiseren van een film. Waarom? Omdat de doorlooptijd van een film enkele jaren
beslaat. Van idee tot script, via subsidieaanvragen naar verbale knokpartijen met producenten, filmfondsmedewerkers, eindredacteuren of zendermanagers. Heb je dan eenmaal het geld bij elkaar
gesprokkeld om te gaan draaien, dan begint een langdurige periode op de set en daarna lonkt wekenlang eenzame opsluiting in de montagekamer. En dan ben je er nog niet want pas als de film klaar
is, bedenkt de distributeur wanneer de film wordt uitgebracht. Met gemak ben je vier of vijf jaar verder voordat je droom gerealiseerd is.
Hoe lang hou je het vol om te dromen van je eindproduct?
Je zou kunnen stellen dat de hoogte van het productiebudget voor het maken van een film er voor zorgt dat het maakproces zo lang duurt. Hoe meer geld erin zit, hoe groter en veelzijdiger de
belangen, hoe trager de stappen in de ontwikkeling. Bij theater kan je met een budget van drie duizend euro, in het amateurcircuit, al een hele leuke voorstelling maken. In no time.
Stel je bent een beetje ongeduldig van aard. Je hebt een korte spanningsboog, zoals ik. En stel je hebt een enorme drang om te maken. Hoe prettig is het dan dat een theatervoorstelling in korte tijd uit de grond kan worden gestampt. Theater maken kan eenvoudiger en korter. Het team is klein, het proces is flexibel. De repetitieperiode is kort. De kosten zijn lager. Je raast in sneltreinvaart op de première af: vanaf de start ruik je al de stal.
Het mooie van film is dat dit medium in staat is je naar een andere werkelijkheid te laten wegdromen. Naar niet-bestaande werelden of andere tijden. Alleen jammer
dat het zo lang duurt. Het maakproces zelf is niet geschikt voor ongeduldige mensen, zoals ik. In het theater kan ik harder dromen.
To be continued. Deel 2 en deel 3 verschijnen respectievelijk 12 juni en 10 juli 2021.